Nghị Quyết 57-NQ/TW: Cơ Hội Đột Phá Cho KHCN, ĐMST Và Chuyển Đổi Số – Góc Nhìn Từ ThS Phan Văn Hiệp
Nghị quyết 57-NQ/TW mở ra cơ hội đột phá cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tại Việt Nam. ThS Phan Văn Hiệp chia sẻ góc nhìn về miễn trừ trách nhiệm dân sự, thương mại hóa công nghệ và chiến lược đầu tư tài chính giúp nâng cao hiệu quả nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn.
1. Nghị quyết 57-NQ/TW: Bước tiến lớn trong khoa học công nghệ
Nghị quyết 57-NQ/TW được xem là một cột mốc quan trọng, tháo gỡ nhiều rào cản pháp lý, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp và tổ chức nghiên cứu khoa học đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số.
Theo ThS Phan Văn Hiệp – Giảng viên khoa Kỹ thuật – Công nghệ, Trường ĐH Văn Hiến, đồng thời là Giám đốc Công ty TNHH Giải pháp Công nghệ Thông minh ITS, điểm đột phá lớn nhất của Nghị quyết 57 là việc miễn trừ trách nhiệm dân sự đối với thử nghiệm công nghệ mới và mô hình kinh doanh mới.
“Tinh thần của Nghị quyết 57 là miễn trừ trách nhiệm dân sự cho các dự án thử nghiệm công nghệ mới thất bại, giúp gỡ bỏ rào cản pháp lý và mở đường cho sự sáng tạo. Điều này cực kỳ quan trọng, bởi vì nếu không có không gian thử nghiệm, chúng ta sẽ không thể có những phát minh đột phá thực sự.” – ThS Phan Văn Hiệp chia sẻ.
Bên cạnh đó, một điểm đột phá thứ hai mà Nghị quyết 57 mang lại là khuyến khích cá nhân và các tổ chức khoa học công nghệ tự thương mại hóa sản phẩm ra thị trường.
“Việc khuyến khích cá nhân và tổ chức tự thương mại hóa sẽ giúp đẩy nhanh quá trình ứng dụng công nghệ, tạo ra sản phẩm có giá trị kinh tế cao. Đây là bước đi quan trọng để Việt Nam không chỉ là nước tiếp nhận công nghệ, mà còn là quốc gia dẫn đầu trong đổi mới sáng tạo.”
2. Chi phí đầu tư cho khoa học công nghệ: Cần đủ và đúng địa chỉ (Theo THS Phan Văn Hiệp)
Một trong những yếu tố quan trọng để hiện thực hóa Nghị quyết 57 là đầu tư tài chính hợp lý. Theo ThS Phan Văn Hiệp, việc phân bổ ngân sách cho khoa học công nghệ cần đảm bảo đúng và đủ để phát huy tối đa hiệu quả.
“Nếu chúng ta chi đúng 2% tổng ngân sách quốc gia cho khoa học công nghệ, đồng thời phân bổ đúng địa chỉ, thì sẽ tạo ra những bước tiến đột phá thực sự. Nhưng nếu có thể nâng mức chi lên 3%, hiệu quả sẽ còn cao hơn nữa.”
Vấn đề lớn nhất hiện nay không phải chỉ là mức chi, mà là cách chi. Hiện nay, nhiều khoản chi chưa thực sự tập trung vào đúng các công nghệ mũi nhọn, dẫn đến việc đầu tư dàn trải, kém hiệu quả.
“Chỉ cần đầu tư đủ 3% ngân sách và tập trung vào các lĩnh vực trọng điểm như AI, IoT, blockchain, công nghệ sinh học… chúng ta có thể rút ngắn khoảng cách với các quốc gia công nghệ hàng đầu.”
Theo đó, ThS Hiệp đề xuất ba nguyên tắc đầu tư:
- Chi ngân sách đủ và ổn định: Cam kết tối thiểu 2-3% ngân sách quốc gia cho KHCN để đảm bảo nguồn lực phát triển dài hạn.
- Chi đúng địa chỉ: Tập trung vào các công nghệ mũi nhọn và doanh nghiệp có năng lực sáng tạo thực sự.
- Tăng cường giám sát hiệu quả chi tiêu: Đảm bảo nguồn vốn đầu tư mang lại giá trị thực tế, tránh lãng phí ngân sách.
3. Những cơ hội lớn mà Nghị quyết 57 mang lại
Việc tháo gỡ rào cản và thúc đẩy KHCN thông qua Nghị quyết 57 mở ra nhiều cơ hội đột phá:
3.1. Tăng cường nghiên cứu và ứng dụng công nghệ
Việc miễn trừ trách nhiệm dân sự giúp các doanh nghiệp công nghệ mạnh dạn hơn trong nghiên cứu, thử nghiệm sản phẩm mới.
“Chúng ta có thể kỳ vọng vào sự bùng nổ của AI, blockchain, IoT và công nghệ sinh học khi Nghị quyết này đi vào thực tế.” – ThS Phan Văn Hiệp nhận định.
3.2. Khuyến khích đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp
Nhà nước sẽ có các chính sách hỗ trợ tài chính, giúp doanh nghiệp rút ngắn thời gian từ nghiên cứu đến ứng dụng.
“Việc hỗ trợ tài chính, đầu tư vào doanh nghiệp công nghệ sẽ giúp Việt Nam bắt kịp xu hướng quốc tế, không còn phụ thuộc vào công nghệ nhập khẩu.”
3.3. Đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số
Nghị quyết 57 tạo điều kiện để các doanh nghiệp áp dụng AI, dữ liệu lớn, điện toán đám mây vào hoạt động kinh doanh một cách mạnh mẽ hơn.
4. Doanh nghiệp cần làm gì để tận dụng cơ hội từ Nghị quyết 57?
Dù chính sách đã mở ra nhiều cơ hội, nhưng để tận dụng tối đa, doanh nghiệp cần có chiến lược rõ ràng:
- Đầu tư mạnh vào R&D: Doanh nghiệp cần tập trung vào công nghệ lõi để có thể cạnh tranh lâu dài.
- Hợp tác với viện nghiên cứu: Rút ngắn khoảng cách giữa nghiên cứu và thực tiễn, đưa sản phẩm nhanh hơn ra thị trường.
- Đẩy mạnh thương mại hóa công nghệ: Tận dụng cơ hội từ Nghị quyết 57 để đưa công nghệ ra thị trường nhanh chóng và hiệu quả hơn.
“Việc tạo ra một môi trường thuận lợi để thương mại hóa công nghệ là chìa khóa giúp Việt Nam trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo trong khu vực.” – ThS Phan Văn Hiệp nhấn mạnh.
5. Kết luận
Nghị quyết 57-NQ/TW không chỉ tháo gỡ rào cản, mà còn mở ra cơ hội lớn để Việt Nam bứt phá trong KHCN, ĐMST và chuyển đổi số. Tuy nhiên, để tận dụng triệt để, cần có sự đầu tư đúng và đủ từ ngân sách quốc gia, đồng thời doanh nghiệp và các tổ chức nghiên cứu cần chủ động hơn trong việc ứng dụng công nghệ và hợp tác chuyển đổi số.
Với sự thay đổi từ chính sách và quyết tâm của cộng đồng khoa học, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực.
