Dự án: Buồng Sấy Trục Đứng – Năng Suất 800kg
Một thiết bị hoàn toàn “Made in Viet Nam”, ứng dụng năng lượng mặt trời với công nghệ sấy động trục đứng và được xem là một thiết bị sấy đa năng khi có thể sấy được nhiều sản phẩm khác nhau nhờ việc cài đặt bộ thông số sấy linh động trên giao diện LCD. Ngoài ra, thiết bị với quy trình hoạt động được tự động hóa hoàn toàn nên giúp giảm nhân công xấp xỉ 60%; giảm mặt bằng xây dựng xấp xỉ 80% và rút ngắn thời gian phơi sấy xấp xỉ 30% so với phơi nắng truyền thống; hoàn toàn không phụ thuộc thời tiết mưa nắng thất thường và lại tận dụng tối đa nguồn năng lượng sạch và gần như vô tận… Thời gian qua, thiết bị này đã nhận được sự quan tâm của đông đảo các hợp tác xã, nông hộ, hộ kinh doanh cá thể, các công ty trên địa bàn khắp cả nước.
Về nguyên lý vận hành của thiết bị, ThS. Phan Văn Hiệp (Trường Đại học Văn Hiến TPHCM), tác giả của thiết bị cho biết, thiết bị gia nhiệt rất hiệu quả từ năng lượng mặt trời trực tiếp, bằng hiệu ứng nhà kính trực tiếp và bẫy nhiệt mặt trời. Hiệu quả gia nhiệt được gia tăng nhờ việc sử dụng tấm polycarbonate đặc ruột có độ xuyên thấu ánh sáng lên đến 95%. Nhiệt độ bên trong buồng sấy được gia thêm từ 10 độ C đến 35 độ C so với nhiệt độ ngoài môi trường tùy thời điểm trong ngày. Nhiệt độ sấy được kiểm soát chặt chẽ nhờ cơ chế cắt nắng/che mưa bằng bạt che; bù nhiệt
bằng điện trở đốt nhiệt kết hợp với máy tách ẩm và cơ chế hồi lưu một phần không khí nóng từ cuối buồng sấy qua bẫy nhiệt mặt trời về đầu buồng sấy.
Không khí sấy từ ngoài môi trường đi qua máy tách ẩm, tách bỏ tuyệt đối bụi bẩn và 90% nước, thổi vào buồng sấy. Một phần không khí nóng cuối buồng sấy được hồi lưu qua bẫy nhiệt mặt trời về đầu buồng sấy. Giải pháp này giữ nhiệt độ buồng sấy rất ổn định và đảm bảo không khí trong buồng sấy rất sạch.
Các dòng vi sinh và nấm mốc phổ biến trên thực phẩm, thủy sản và trái cây, dược liệu sẽ được khử triệt để bằng công nghệ đèn cực tím dải C (UVC). Giải pháp này kết hợp với buồng sấy kín, lọc bụi không khí giúp sản phẩm sấy sạch tuyệt đối, đạt hầu như tất cả các chỉ tiêu vệ sinh an toàn thực phẩm.
Sản phẩm sấy được đặt vào các vỉ sấy nhiều tầng trên các trục thẳng đứng gắn cố định trong buồng phơi hoặc gắn trên các xe phơi. Mỗi trục đứng gắn từ 15 – 25 tầng, giúp gia tăng sản lượng lên ít nhất 1.500% – 2.500% so với diện tích phơi nắng tương ứng. Các vỉ sấy này chuyển động tròn liên tục quanh trục đứng, giúp sản phẩm sấy khô rất đồng đều và rút ngắn được thời gian sấy 30% so với phơi nắng hoặc sấy tĩnh vỉ ngang ở cùng nhiệt độ sấy.
Các thông số sấy được cài đặt, giám sát và điều khiển rất đơn giản trên màn hình giao diện LCD bằng các động tác chạm màn hình. Thiết kế này cho phép điều chỉnh các thông số sấy phù hợp cho nhiều sản phẩm sấy đa dạng khác nhau và có thể giúp bà con sấy thử các sản phẩm lần đầu được sấy, từ đó, ghi nhận lại bộ thông số sấy tối ưu nhất cho mỗi sản phẩm cần sấy.
Quá trình đưa vào vận hành tại các cơ sở đã ghi nhận nhiều ưu điểm vượt trội của thiết bị như: giúp tiết kiệm điện năng lên đến 90% so với thiết bị bơm nhiệt tương ứng; sản phẩm khô rất đồng đều nhờ công nghệ sấy động nhưng vẫn đảm bảo chất lượng sản phẩm; kiểm soát tốt nhiệt độ, độ ẩm, tốc độ gió; màu sắc cảm quan của sản phẩm tương đương phơi nắng nên rất đẹp và giữ được đa số các chất dinh dưỡng thiết yếu. Ngoài ra, thiết bị còn giúp đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm khi có thể khử vi sinh và nấm mốc bằng đèn cực tím UVC ngay trong quá trình sấy; không khí được lọc bụi trước khi đưa vào buồng sấy; buồng sấy kín ngăn chặn côn trùng xâm nhập…
Theo tính toán từ chính các cơ sở sản xuất, chỉ với việc tiết giảm chi phí trả cho nhân công lao động, thì trung bình trong vòng 18 tháng, cơ sở sẽ thu hồi vốn đầu tư. Trong khi đó, vật liệu và thiết bị máy móc của buồng sấy rất cao cấp, tuổi thọ của thiết bị trên 10 năm, khấu hao thiết bị chỉ được tính trong khoảng thời gian rất ngắn, chưa đến 20% vòng đời sử dụng của thiết bị nên các lợi ích kinh tế mà cơ sở nhận được là không hề nhỏ.
ThS. Phan Văn Hiệp cho biết thêm, chỉ trong thời gian chưa đầy 24 tháng triển khai thương mại hóa thiết bị và công nghệ trên thị trường, các hiệu quả kinh tế mà thiết bị mang lại là rất lớn và được các cơ sở sản xuất, các cơ quan quản lý Nhà nước đánh giá rất cao. Hầu hết các mẫu thủy sản và thực phẩm đều đạt tất cả các tiêu chí vệ sinh an toàn thực phẩm và được đưa vào các chuỗi tiêu thụ uy tín trong nước như Co.op Mart, Bách hóa xanh, Co.op Extra ….
Với những hiệu quả về mặt kinh tế và xã hội mang lại, thời gian qua, thiết bị đã đạt rất nhiều các giải thưởng từ Trung ương đến địa phương: giải khuyến khích Hội thi Sáng tạo kỹ thuật TPHCM lần thứ 25 (2019); giải nhì cuộc thi Sáng tạo trong tầm tay do Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức cho vùng Đông Nam Bộ (2019); giải nhất Hội thi Sáng tạo kỹ thuật toàn quốc lần thứ 15 (2019); 3 năm liên tục lọt top 10 giải thưởng Đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp TPHCM (I-Star). Và gần đây nhất là giải 3 giải thưởng Sáng tạo TPHCM lần thứ 2 năm 2021 (hạng mục Khởi nghiệp sáng tạo).